Tahiti, tijgerhaaien en walvissen?

Op weg van Mo’orea naar Tahiti, heb ik mijn hotel uitgekozen. Ik werd afgezet bij hotel Sarah Nui, niet ver van de haven van Pape’ete. Een ruime en schone kamer, airconditioning en naar later zou blijken een heerlijk bed. Had ik deze stek eerder gevonden, had me dat comfort en geld gescheeld. Verder viel er weinig te beleven. De zon ging onder en ik liep een rondje langs de haven, over de boulevard van Pape’ete. Tijdens de zonsondergang zat ik op het terras van een restaurantje, uitkijkend over de haven, op de achtergrond Mo’orea. Toen de zon onder was liep ik verder. Deze dorpse stad kon me wederom niet bekoren. Heel veel was gesloten en wat open was, zag er uitgestorven uit. De straatverlichting liet ook te wensen over. In donkere hoekjes hielden straathonden of mensen zich op. Die laatste zag je nimmer, je hoorde als ze naar je sisten of “hey, hey!” riepen. Wellicht dat het mijn eigen spiegel was die zich hier niet prettig voelde, misschien schuilde er ook echt gevaar. Ik liep midden op de wegen, ter voorkoming van een onverwachte uithaal van links of rechts. Ik bestelde Chinees bij een restaurant, liep daarna terug naar mijn hotel. Daar konden, eerder wilden, ze me niet aan een vork helpen. Ik heb met mijn handen gegeten. De paar uur, voor het slapen gaan, die ik nog had, heb ik besteed aan mijn reisverslag over Mo’orea. Ik mailde ondertussen over en weer met Fluid Plongee, een duikschool waar ik mee op walvistochten wilde gaan, en met Tahiti Shark Expeditions. Met die laatste zou ik zondagmiddag gaan duiken.

De zondagochtend lang in bed gelegen, het beste bed tot zover deze reis. Ik ben weer een klein rondje gelopen door Pape’ete. Bij daglicht stukken beter dan ’s nachts, alleen veel is het niet. Dat alles gesloten was, ze zijn hier erg gelovig, heeft ook niet bijgedragen aan het plezier. Na een stuk Ti Ra Misu, wat me deed denken aan mijn moeders kookkunsten, in de haven, liep ik naar de pier. Ik stond te kijken of ik Nico(las), de eigenaar van Tahiti Shark Expeditions, zag komen aanvaren. Hij voer uit vanaf Mo’orea, was bereid me op te pikken voor we bij Vallee Blanche, de witte vallei, gingen duiken. Deze duikstek ligt vlak buiten de haven van Tahiti. Er is veel vissen van klein tot groot. De duikplek is vooral bekend door de zes verschillende haaisoorten die hier komen. Ik wilde ze allemaal zien, maar ik kwam er maar voor een: de tijgerhaai. Voordat we het water in gingen, kreeg ik een persoonlijke briefing. De anderen hadden hier twee dagen eerder gedoken en kenden het klappen van de zweep. Alleen was de stroming dermate sterk dat het een lastige duik was, met beperkt zicht erbij. De tweede duik die ze zouden doen, werd geannuleerd. Daardoor kon ik deze dag toch met de tijgerhaai duiken. Als hij of zij zou komen, dat is niet zeker. Om de tijgerhaai te lokken werd er een ton met vis in het water gegooid. We wachtten een half uur. Achter de boot waren steeds meer haaien te zien, de spanning liep op. Voordat ik mijn horloge omwisselde voor mijn duikhorloge, keek ik even naar mijn hartslag. Die tikte nog net geen 100 slagen per minuut aan. Vanwege de sterke stroming kregen we nog een klein beetje extra instructies, hoe we te water moesten gaan en wat we moesten doen als we de lijn misten.

We rolden allemaal tegelijk, acht man, achterover het water in. De stroming beukte tegen me op, ik trapte zo hard ik kon, kwam alleen nauwelijks naar de voorkant van de boot. Iets dichter tegen de boot aangekropen, ging het een tikje makkelijker. Ik bleek niet de enige. Het duurde een paar minuten voor iedereen aan de voorkant was. Een voor een ging er een duiker langs het touw naar beneden. Hoe dieper we kwamen, hoe rustiger de stroming werd. We zwommen terug in de richting van de boot, om daar onder uit te komen. We zagen diverse haaien rondzwemmen. Ik was me nog steeds aan het oriënteren hoe deze locatie eruit zag, toen Nico naar rechts wees. “Yes, een tijgerhaai!” Althans, dat dacht ik. Alleen was wat voorbij zwom een stuk groter dan een tijgerhaai, of welke haai dan ook. De schaduw van een walvis kwam voorbij. Het zicht was niet zo goed, dat we details zagen. Mijn eerste ontmoeting met een walvis tijdens het duiken was voorbij voordat ik het in de gaten had. De grote schaduw passeerde ons snel. We namen positie in op het rif, kijkend naar de ton. Er cirkelde van alles om heen. Grote diklipvissen, snappers, rainbow runners, makrelen en vijf soorten haaien. De zwartpuntrifhaaien, witpuntrifhaaien en grijze rifhaaien waren er in grote getale. Het duurde even voor we citroenhaaien zagen. Het waren er niet veel, de twee exemplaren die voorbij zwommen waren met ruim twee meter lengte erg indrukwekkend. Toch legden ze het af tegen de haai die rustig heen en weer zwom. Ze was wel groter dan de citroenhaaien, ze ziet er ook nog eens vriendelijker uit. Je zou verwachten dat de citroenhaaien de dominante haai zijn, ze leggen het toch echt af tegen deze verpleegsterhaai. Zij moet het vooral van haar bijtkracht hebben, die verhoudingsgewijs veel sterker is. Soms kwam deze dame om onze groep heen gezwommen. Een keer zwom ze achter de groep langs. Ik had haar al in de gaten, ze zwom tussen twee blokken koraal door en draaide in mijn richting. Toen ze mij haar zag aankijken, draaide ze om en nam dezelfde route weer terug. Na een half uur onder water hadden we nog geen tijgerhaai gezien. Ik schatte de kans erg laag in dat we hem of haar nog zouden zien. De walvis die we de hele tijd hoorden zingen, klonk steeds wat luider. Het water werd wel steeds helderder, waardoor de passerende vissen mooi oplichtten. De stukken vis in de ton waren allemaal opgepeuzeld, wat soms tot een vreetorgie tussen de haaien leidde. Bij een grijze rifhaai stak de staart van een tonijn, gedurende de duik, nog half uit haar bek. Na een uur waren de meeste duikers al aan de safety stop begonnen. Nico wenkte me mee en we zwommen vlak over de vlakte naast het rif. Hier zwommen barracuda’s rond en een hele grote school makrelen. Een citroenhaai zwom achter ons langs, we zouden hem niet meer terug zien. Na 70 minuten kwamen we boven. Ondanks dat ik de tijgerhaai niet heb gezien, was mijn 190e duik ooit memorabel. Een 10.

Doordat mijn hartslag, na de walvisontmoetingen en de tijgerhaaijacht, het hele weekend al verhoogd was, besloot ik het zondagavond niet laat te maken. Ik moest de volgende ochtend ook weer bijtijds op. Ik checkte uit bij mijn hotel en werd opgepikt door Florien, een medewerker van Fluid Plongee. We voeren naar de haven van Punaaiuna, waar ik werd voorgesteld aan Yannis, de eigenaar van Fluid. Met hem had ik gemaild dit weekend. Op maandag ging ik twee keer op walvistocht. Op mijn laatste dag in Frans-Polynesië leken me meer ontmoetingen met walvissen een waardige afsluiting. Ik werd gevraagd of ik al eerder met walvissen had gezwommen, dat zou hen weer een briefing schelen. Ik vertelde over de potvissen en liet de beelden zien, ze waren jaloers. Ik werd jaloers toen ik de beelden van de dag ervoor zag. ’s Middags had ik mee kunnen gaan op de boot, maar ik was op tijgerjacht. Toen ik de beelden zag, een moeder en kalf met maar liefst vier andere bultruggen, kon ik alleen maar hopen dat ik een fractie van die interactie mee zou maken maandag. Ze waren speels, interactief en zwommen dichtbij de snorkelaars. Hoe anders het voor mij zou worden die dag, zou pas een uur of negen later duidelijk worden.

Om acht uur voeren we uit, langs de westzijde van Tahiti. Toen we door de pas van de haven de zee op gingen, zag ik een mobula voorbij zwemmen. We waren een klein stukje verder, toen een groep spinner dolfijnen een grote kano verwelkomde. De vrouwen die aan het roeien waren, gierden van plezier. We kregen de dolfijnen ook vlak voor de boeg te zien alvorens ze verder zwommen. Wij voeren verder, richting het zuiden. Ik had een goed gevoel over deze dag. In het weekend had ik in dit kanaal (de 20km tussen Mo’orea en Tahiti) de walvissen uit het water zien springen, de beelden van de dag ervoor stemden ook erg positief. Alleen was er aan de horizon nog geen spuitgat te zien. Soms zie je wel eens wat waarvan je denkt, “dit is iets!”, al wist je nog niet wat, zelfs dat gebeurde niet. Ik bleef op de uitkijk, af en toe werd ik voorzien wat water of een sapje door Didier. Na een paar uur nog niets te zien. Onderweg vroegen we aan vissers of ze iets hadden waargenomen, hun antwoorden waren weinig hoopvol. Yannis besloot bij de zuidwestpunt van Tahiti om te draaien. We gingen naar een pas, waar een school adelaarsroggen huist. Het water was vrij helder en al snel zag ik adelaarsroggen onder me zwemmen. Ik probeerde voor ze uit te komen, zodat ze me zagen, alleen lukte dat vanwege de stroming niet. Ik kwam vlak naast of achter de roggen uit. Ze waren er niet heel erg op gesteld, de meesten snelden weg. De anderen waren het water al uit, ik ging nog een poging doen. Ik zwom verder de lagune in, dook naar beneden en liet me door de stroming richting de pas voeren. Na een halve minuut kwam ik de groep tegen, ze bleven rustig bij elkaar. Alleen toen ik weer naar boven moest, richtte ik me verticaal op en schrokken ze alsnog. Ze zwommen snel door.

Toen we weer op zee waren, was er nog geen walvis te zien. Wel zagen we een groep dolfijnen. Weer spinners. Ze zijn heel schuw, wie niet waagt die niet wint. Het duurde dan ook even voor ik de eerste spinners te zien kreeg. Twee scouts die het gevaar kwamen inschatten. Vlak daarachter zag ik nog meer schaduwen door het water gaan. Ze doken de diepte in. Een minuut of wat later was de setting hetzelfde. Alleen kwamen ze dit keer dichterbij. Ik dook naar beneden, ze kwamen nog iets dichterbij. Zes dolfijnen die me aankeken en zich weer bij de familie voegden, die zwom iets achter ze. We zouden alleen de scouts nog een keer zien. We lagen aan het oppervlak toen twee dolfijnen op hun kop zo’n meter of tien onder ons door zwommen. Omdat ik de rest niet zag, dook ik niet onder. We gingen er uit. We voeren terug naar de haven van Punaauia.

Na een paar theetjes was het tijd voor de tweede tocht. Aan boord allemaal andere gasten, een paar meiden met een suikeroom. Alleen Yannis was gebleven. Hij had een nieuwe kapitein aangewezen, zijn zestienjarige dochter. Zij had een vriendin meegenomen. Als gids was Peter Schneider mee. Die naam was ik ergens eerder tegengekomen, wist alleen niet meer in welke context. Net als in de ochtend voeren we naar de zuidwestpunt. Onderweg zagen we weer helemaal niets. Ik was inmiddels behoorlijk rood aangelopen, door de fel brandende zon. Van de vissers die we zagen, kregen we een tip, al was dat wel heel erg ver de zee op. Of we er daar een zouden zien, ze blijven niet constant op dezelfde plek, was de vraag. We voeren nu de punt om, richting Tahiti Iti (klein Tahiti). De golfslag hier was een stuk wilder, de tocht minder prettig. We zagen nog steeds niets, we draaiden weer om. Bij de pas met de adelaarsroggen stopten we, we konden weer met ze snorkelen. Alleen het zicht was een stuk slechter, het leek een groene soep. Waar iedereen naar de grote groep op zoek was, vond ik vier adelaarsroggen in een hoekje waar het zicht goed was. Het bleek een poetsstation. Ik had geleerd van die ochtend. Ik speelde met de stroming om geruisloos dichtbij deze prachtige vissen te komen. Ze lieten me dichtbij komen, ik hing vlak naast ze. Eentje begon rondjes rond me te zwemmen, ik probeerde hem niet te laten schrikken. Na enige tijd werd ik geroepen, we zouden weer verder gaan kijken of het tij zou keren. Eenmaal op zee was het plan, om midden in het kanaal te gaan liggen, zodat we meer kans hadden om een walvis te zien. Yannis was druk aan het bellen met informanten, hoorde dat er op Mo’orea ook niets gezien was. Dan had in het kanaal liggen ook weinig zin. We kwamen onderweg nog dolfijnen tegen. Het bleken twee groepen door elkaar: de kleinere spinners en de grote tuimelaars (hetzelfde soort als bij Rangiroa). Ik ging het water in om te pogen met ze te zwemmen. De andere gasten bleven aan boord, hadden het op het drinken gezet. De stroming was sterk en ik kwam niet dichterbij de groep, ze zwommen langzaam uit zicht. De vriendin van de dochter van Yannis vroeg aan hem of ze een foto van me mocht maken. Hij zei dat ze het zelf maar aan me moesten vragen. Ze poogde dat in het Engels, ja natuurlijk! Met haar Polaroid camera maakte ze een foto van me.

Eenmaal terug in de haven, om een uur of vijf, gingen de andere gasten er snel vandoor. Yannis had me nog wat geld terug gegeven omdat we geen walvissen hadden gezien. Daar had ik niet om gevraagd, noch had ik het verwacht, vond het een alleraardigst gebaar. Yannis trakteerde Peter en mij nog op twee drankjes. We bleken wederzijdse contacten te hebben. Ondanks dat Frans-Polynesië vrij uitgestrekt is, kennen de meeste duikscholen elkaar en elkaars medewerkers. Peter vertelde me wat hij deed, hij is onderwaterfotograaf. Ik had eerder werk van hem gezien. Na de drankjes verontschuldigde Yannis zich, hij had beloofd de meiden naar de film te brengen. Het was een uur of zeven ’s avonds. Ik had al mijn spullen mee zodat ik die nacht de overtocht naar Rapa Nui, Paaseiland, kon maken. Net toen ik zat te bedenken of ik alvast naar het vliegveld zou gaan, ik vloog om 02:35u, of dat ik in de buurt zou eten, kwam Yannis aangereden. “Change of plans, you are going to have dinner with us!” De twee jonge meiden vonden het maar raar dat Yannis me alleen hadden achtergelaten in de haven, met al mijn spullen. “Dat is niet Polynesisch, Yannis!”

Ik gooide mijn spullen achterop de pick-up truck en we reden omhoog een heuvel op, een roldeur opende zich en kwam in een groot huis terecht met een grote tuin. Het was al donker, van het uitzicht niet echt kunnen genieten, het kijkt op Mo’orea uit. Er liep een kat rond, die kwam verplicht met het huurcontract, en een pup genaamd Molly. Molly haar moeder was overleden, ze woonde een dag bij Yannis en zijn dochter, maar luisterde al erg goed. Yannis ging poisson cru maken, Peter maakte wat salade en rijst. Didier zou later nog aansluiten en de meiden hadden geen leuke film gezien, we aten met zijn zessen. De vriendin van Yannis, was vertraagd, die heb ik niet ontmoet. Het eten was echt heerlijk. Ik vroeg naar het recept, maar krijg het pas als ik weer terugkom. Een lekker wijntje er bij, een gezellige avond. Didier maakte geflambeerde ananas met warme chocola, ik zat tjokvol. Yannis en Peter verontschuldigden zich want moesten weer vroeg op de volgende dag. Het was inmiddels ook half twaalf. Toen ik vroeg of er een taxi gebeld kon worden, bood Didier aan me op het vliegveld af te zetten. Het inchecken duurde heel erg lang, er stonden ook drommen met mensen. Om iets na twee uur ’s nachts begon het boarden. De Dreamliner vertrok een half uur later, precies op tijd. Na zes weken Frans-Polynesië ging ik mijn volgende Polynesische bestemming bezoeken, een langgekoesterde wens: Rapa Nui.